Προσφέρει συντροφιά, ζεστασιά αλλά παράλληλα δίνει μια πολυτέλεια και μεγαλοπρέπεια στο σπίτι. Ο λόγος γίνεται για τα τζάκια, όπου όλο και περισσότερες καινούργιες κατοικίες διαθέτουν πλέον από ένα, δίνοντας στο σπίτι μια αίγλη αλλά και μια πιο οικονομική και οικολογική πηγή θέρμανσης. Το τζάκι θα μπορούσε να θεωρηθεί και αυτό μια μορφή επένδυσης και όπως κάθε σωστή επένδυση πρέπει να εξετάζεται ορθολογιστικά και να καλύπτει τις δικές σας εξατομικευμένες ανάγκες, παρέχοντάς σας ασφάλεια και οικονομία, λειτουργικότητα, απόδοση, καθαριότητα, ποιότητα κατασκευής, αξιοπιστία, καινοτομία αλλά και προστασία του περιβάλλοντος.

Τα περισσότερα τζάκια εντάσσονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες στο παραδοσιακό τζάκι από μαντέμι – πυρότουβλο και στο ενεργειακό. Επίσης υπάρχουν μοντέλα τζακιών τα οποία λειτουργούν με φυσικό αέριο, με υγραέριο ή με ηλεκτρικό ρεύμα. Αν και τα συμβατικά, παραδοσιακά τζάκια καταλαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος στην αγορά, τα τελευταία χρόνια, τα ενεργειακά τζάκια έχουν αρχίσει να γίνονται μόδα στη ζωή των Ελλήνων. Τα τζάκια αυτά, αν και έχουν υψηλότερο κόστος αγοράς, αποδεικνύονται πιο οικονομικά, καθώς καίνε όση ακριβώς ποσότητα ξύλου χρειάζεται, διότι έχουν τη δυνατότητα ρύθμισης, αλλά είναι και πιο ασφαλή αφού λειτουργούν με προστατευτικό τζάμι. Γενικά, οι τύποι τζακιών και η αποδοτικότητα της λειτουργίας τους χαρακτηρίζονται και καθορίζονται από διάφορους παράγοντες, όπως το υλικό της εστίας (πυρότουβλα ή μαντέμι), το είδος της εστίας (ανοικτού ή κλειστού τύπου με πυρίμαχο τζάμι), τον τρόπο μεταφοράς θερμότητας στον χώρο (απλής λειτουργίας, με τοπική θέρμανση του αέρα κοντά στη φωτιά ή αερόθερμης λειτουργίας με εναλλαγή θερμότητας).

Επειδή τα σύγχρονα σπίτια διαθέτουν καλή  μόνωση και αεροστεγή κουφώματα, οι ειδικοί παγκοσμίως συνιστούν τζάκια αερόθερμης λειτουργίας, ώστε να αποφεύγεται το πρόβλημα του καπνίσματος του τζακιού.  Στα τζάκια αερόθερμης λειτουργίας, ο φρέσκος αέρας εξωτερικού περιβάλλοντος θερμαίνεται από την εστία, καθώς προσάγεται στην πίσω πλευρά της. Εξαιτίας της θέρμανσης, ο αέρας γίνεται ελαφρύτερος, ενώ, καθώς ανεβαίνει μέσω φυσικής ροής, περιρρέει τη θερμή καμινάδα και αυξάνει ακόμη περισσότερο τη θερμοκρασία του. Έτσι καταλήγει πλέον ζεστός στον χώρο του δωματίου μέσω περσίδων. Επίσης, στα τζάκια αερόθερμης λειτουργίας, υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, υπάρχει δυνατότητα βεβιασμένης κυκλοφορίας του ζεστού αέρα και σε απομακρυσμένα δωμάτια με χρήση βεντιλατέρ και αεραγωγών. Αλλο ένα σημαντικό στοιχείο για την καλή λειτουργία ενός τζακιού είναι ο βαθμός απόδοσης του. Αν π.χ. ο βαθμός απόδοσης ενός τζακιού είναι 20%, αυτό σημαίνει ότι από τις 100 θερμίδες που αποδίδει η καύση του ξύλου, οι 20 θερμίδες αποδίδονται πίσω στον χώρο με τη μορφή θερμότητας, ενώ οι 80 θερμίδες απορρίπτονται στο περιβάλλον ως απώλειες.

Τι είναι τα ενεργειακά τζάκια

Τα ενεργειακά τζάκια είναι εστίες κλειστού τύπου κατασκευασμένες από πυρότουβλα ή μαντέμι με κατάλληλο πυρίμαχο τζάμι. Ο βαθμός απόδοσης των εστιών αυτών είναι εξαιρετικά υψηλός (70–75 %) χάρις στην ελεγχόμενη καύση τους. Τα ενεργειακά τζάκια επομένως εξοικονομούν σημαντικά ποσά θερμικής ενέργειας και αποδεικνύονται ιδιαίτερα οικονομικά ως προς τη λειτουργία τους ενώ παράλληλα είναι φιλικά προς το περιβάλλον.

Ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας, διακρίνονται σε α) συνεχούς καύσης με αεροστεγή θάλαμο, για μεγάλη διάρκεια καύσης συγκεκριμένης ποσότητος ξύλων, που υπερβαίνει τις 10 ώρες, β) διακεκομμένης καύσης, χωρίς αεροστεγές σφράγισμα, με διάρκεια καύσης μικρότερη των 10 ωρών για συγκεκριμένη ποσότητα ξύλων και γ) με επανάκαυση καπναερίων (οικολογικά)  οπότε τα καπναέρια της πρωτογενούς καύσης καίγονται με δευτερεύουσα φλόγα πριν εισαχθούν στη χοάνη απαγωγής, χαρίζοντας το εντυπωσιακό θέαμα της διπλής φλόγας και φυσικά, εκπέμποντας κατά το δυνατόν ελάχιστους ρύπους στο περιβάλλον. Σημειώνεται ότι το ενεργειακό τζάκι είναι απόλυτα ασφαλές και βολικό στη χρήση. Επιτρέπει την αμέριμνη απόλαυση, αφού μπορούμε να αφήσουμε τη φωτιά να καίει με απόλυτη ασφάλεια και να απομακρυνθούμε από τον χώρο. Το προστατευτικό τζάμι δεν περιορίζει τη θέα της φωτιάς, ενώ, όταν ανοιχτεί, επιτρέπει το “παιχνίδι” μαζί της όποτε το επιθυμούμε. Ένα σημαντικό επιπλέον χαρακτηριστικό είναι ο εργοστασιακά ρυθμισμένος ελκυσμός (αναρρόφηση τζακιού), ώστε να γίνεται σωστά η καύση. Οι εστίες διακρίνονται για την υψηλή αντοχή τους σε θερμοκρασιακά σοκ, διότι κάθε μοντέλο έχει υποβληθεί προηγουμένως σε εξαντλητικές εργοστασιακές δοκιμές. Εξαιτίας των πλεονεκτημάτων που έχουν τα ενεργειακά τζάκια, ανέκυψε η ανάγκη αναβάθμισης των απλών τζακιών σε ενεργειακά. Για αυτόν τον σκοπό, υπάρχουν εταιρείες που πουλούν κασέτες από μαντέμι, κλειστού τύπου, οι οποίες προσαρμόζονται κατάλληλα στην υφιστάμενη εστία.

Τα πλεονεκτήματα των ενεργειακών τζακιών

 Έχουν μικρότερη κατανάλωση ξύλου από τα συμβατικά τζάκια: Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των ενεργειακών τζακιών είναι η οικονομία που μπορεί να επιτευχθεί καθώς καταναλώνουν λιγότερα ξύλα σε σχέση με τα συμβατικά τζάκια. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους.  Κατ’ αρχάς, για την κάθε ενεργειακή εστία που κατασκευάζεται γίνεται μελέτη σύμφωνα με την οποία υπολογίζεται το ακριβές μέγεθος της εστίας και η συνάρτησή της με τις καμινάδες που πρέπει να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να επιτευχθεί το βέλτιστο τράβηγμα αλλά ταυτόχρονα και η μικρότερη κατανάλωση καυσίμου, η σωστή τήρηση των προδιαγραφών που δίνει ο κάθε κατασκευαστής εξασφαλίζει στους τελικούς καταναλωτές την μικρότερη δυνατή κατανάλωση ξύλου. Όλες οι ενεργειακές εστίες διαθέτουν σύστημα ρύθμισης του οξυγόνου που παίρνει η καύση. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα να έχουμε τον πλήρη έλεγχο της καύσης και να αυξομειώνουμε κατά βούληση την κατανάλωση του ξύλου ανάλογα με τις ανάγκες θέρμανσης του χώρου μας.

Τα ενεργειακά τζάκια ζεσταίνουν περισσότερο από τα συμβατικά τζάκια: Άλλο βασικό πλεονέκτημα αυτών των νέων πρωτοποριακών τζακιών είναι ότι προσφέρουν περισσότερη ζεστασιά. Αυτό συμβαίνει διότι τα ενεργειακά τζάκια εκμεταλλεύονται τις μεταλλικές επιφάνειες που βρίσκονται στο πίσω μέρος της εστίας προκειμένου να δημιουργήσουν ένα κύκλωμα αέρος. Με τον τρόπο αυτό διοχετεύεται στο κάτω μέρος της εστίας ψυχρός αέρας ο οποίος στην συνέχεια θερμαίνεται στο πίσω μέρος του εστίας του τζακιού, γίνεται ελαφρύτερος και διοχετεύεται μέσω αεραγωγών είτε στον χώρο που βρίσκεται το τζάκι, είτε σε άλλο δωμάτιο της επιλογής μας. Με τον τρόπο αυτό θερμαίνουν ένα ή περισσότερους χώρους.

 Δεν καπνίζουν όταν τοποθετηθούν σωστά: Ακόμη ένα σημαντικό ατού των ενεργειακών τζακιών, είναι ότι μπορείτε να αποφύγετε το ενοχλητικό κάπνισμα που δημιουργούσαν κάποιες φορές τα συμβατικά τζάκια, αν βέβαια η τοποθέτησή τους γίνει σωστά. Τα ενεργειακά τζάκια είναι μελετημένα από τα τμήματα έρευνας των εργοστασίων που κατασκευάζονται, με αποτέλεσμα να ακολουθούνται συγκεκριμένες προδιαγραφές όσον αφορά την τοποθέτηση τους καθώς και τις απαιτήσεις των καμινάδων σε διάμετρο και ύψος, με τις οποίες θα πρέπει να συνδεθούν. Το γεγονός αυτό εξασφαλίζει το σωστό τράβηγμα της κάθε εστίας. Σε ορισμένες μάλιστα εστίες υπάρχουν ακόμη και αυτόματα συστήματα τα οποία αυξομειώνουν την έξοδο των καμινάδων ανάλογα με την κατάσταση που βρίσκεται η πόρτα (ανοικτή ή κλειστή).