Ένα από τα βασικά στοιχεία μιας κατοικίας είναι οι τοίχοι, οι οποίοι στηρίζουν το σπίτι εσωτερικά και εξωτερικά αλλά και το προστατεύουν από τις καιρικές συνθήκες. Στην αγορά κυκλοφορούν διάφορα είδη τοιχοποιίας, ανάλογα την προτίμηση των καταναλωτών, από τούβλα, πέτρα, υαλότουβλα, διπλός τοίχος με τσιμεντόλιθους, μέταλλο και ξύλο, προκειμένου να ικανοποιήσουν όλες τις προτιμήσεις των καταναλωτών. Ας γνωρίσουμε αυτά τα υλικά.
Τοίχοι από τούβλα
Οι εξωτερικοί τοίχοι ενός σπιτιού κατασκευάζονται σε δύο σειρές, η μέσα σειρά η οποία είναι γνωστή ως η πίσω τοιχοποιία και η έξω επένδυση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η πίσω τοιχοποιία περιλαμβάνεται στον φέροντα οργανισμό του σπιτιού και λειτουργεί ως συσσωρευτής θερμότητας, ενώ η επένδυση προστατεύει το κτίριο από τις καιρικές συνθήκες και βοηθάει στην καλύτερη ηχομόνωση και την αισθητική του σπιτιού. Η πίσω τοιχοποιία επικαλύπτεται στην εξωτερική πλευρά από τα τούβλα της επένδυσης και εσωτερικά σοβατίζεται. Σημειώστε ότι μεταξύ της επικάλυψης και της μέσα σειράς βρίσκονται τα μονωτικά υλικά για την ενίσχυση της θερμομόνωσης και την πλήρη αδιαβροχοποίηση. Όσον αφορά στην επένδυση χρησιμοποιούνται κυρίως τούβλα μικρών διαστάσεων, τα οποία πρέπει να είναι ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες. Στη σύνθεσή τους δεν περιέχονται άλατα, θεϊκό νάτριο ή θεϊκό κάλιο, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αλλοιώσεις. Σχετικά με την πίσω τοιχοποιία, αυτή κατασκευάζεται με διάφορους τύπους διάτρητων τούβλων μεγάλου φορμά ή με παρεμφερή δομικά στοιχεία, όπως alfablock, ytong, κισσηρόλιθους, τσιμεντότουβλα, κ.ά.
Με την έλλειψη του ξύλου, βασικό υλικό δόμησης ήταν η πέτρα και μάλιστα ο γκρίζος ασβεστόλιθος. Οι τοιχοποιίες γίνονταν από μικρούς ή μεγάλους χοντρολαξευμένους ασβεστόλιθους με ισχυρά ασβεστοκονιάματα, σε πάχη 50 έως 70 πόντους. Το εμφανές τούβλο είναι το παλαιότερο δομικό υλικό. Η μακραίωνη χρήση του, του προσδίδει οικειότητα και γι’ αυτό το λόγο η εφαρμογή του στο εσωτερικό μιας κατοικίας είναι πάντα ευπρόσδεκτη. Το τούβλο δεν είναι απλώς ένα δομικό υλικό αλλά και ο καταλληλότερος τρόπος για την ανάδειξη του μοναδικού ελληνικού φωτός. Οι γήινες αποχρώσεις, οι μικρές διαστάσεις και η φυσική προέλευσή του το καθιστούν ένα υλικό ζεστό, εναρμονισμένο πλήρως με την ανθρώπινη κλίμακα.
Τα πλεονεκτήματα των εμφανών τούβλων στην τοιχοποιία είναι πολλά και προφανή, ενώ το κόστος συντήρησης τους είναι μηδαμινό. Το χρώμα και η υφή του τούβλου παραμένουν αναλλοίωτα και δεν επηρεάζονται από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Η εμφανής τοιχοποιία έχει οικονομία κλίμακας ενώ το αρχικό κόστος κατασκευής της είναι συγκριτικά υψηλότερο. Είναι μακροπρόθεσμα οικονομικότερη μέθοδος αφού δεν χρειάζεται επίχρισμα, χρωματισμό και διαρκή συντήρηση, όπως η κοινή τοιχοποιία. Οι τοίχοι που κατασκευάζονται με εμφανή τούβλα προσφέρουν εξαιρετική ηχομόνωση, δεν διαβρώνονται και δεν χρειάζονται ποτέ βάψιμο. Έτσι, οι κατοικίες που διαθέτουν εξωτερική εμφανή τοιχοποιία έχουν διαχρονική αξία, αντίθετα από τις κατοικίες κοινής τοιχοποιίας.
Για τη σωστή κατασκευή μιας τοιχοποιίας με εμφανές τούβλο είναι απαραίτητο να τηρηθούν κάποια σημεία, όπως τα τούβλα να κρατούνται καθαρά, δεν πρέπει να χτίζονται με βροχερό καιρό ή παγωνιά, να γίνεται έλεγχος και σωστός συνδυασμός ώστε ο τοίχος να αρχίζει και να τελειώνει με ολόκληρο ύψος τούβλου, να πραγματοποιείται βρέξιμο τούβλων πριν την τοποθέτηση, να γίνεται κατασκευή σενάζ στην βάση του τοίχου για την οριζοντιότητα, να χρησιμοποιείται υποχρεωτικά οριζόντιος και κατακόρυφος οδηγός, κοκκομετρία άμμου 0,1-3,0 mm (προτείνεται ορυκτή άμμος θαλάσσης ή νταμαρίσια και αποφυγή μη ξεπλυμένης άμμου θαλάσσης λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε άλατα), το πάχος των αρμών να μην είναι μικρότερο από 6mm, να γίνεται άμεσος καθαρισμός μετά την τοποθέτηση και να προστατεύεται το υλικό από τον παγετό σε περιοχές με μεγάλες θερμοκρασιακές μεταβολές.
Τοίχοι από πέτρα
Στο παρελθόν λόγω έλλειψης άλλων δομικών υλικών τα πετρώματα αποτελούσαν το βασικότερο υλικό κατασκευής τοίχων. Οι Πυραμίδες του Χέοπα και η Ακρόπολη των Αθηνών, το Σινικό Τείχος, το Μάτσου Πίτσου και όλοι οι ευρωπαϊκοί μεσαιωνικοί πύργοι είναι φτιαγμένοι από μάρμαρα, γρανίτες, αμμόλιθους ή άλλα είδη πέτρας. Σε όλες αυτές τις κατασκευές αλλά και στα πιο απλά πετρόκτιστα σπίτια παγκοσμίως, η τοιχοποιία αποτελείται από μεγάλους ογκόλιθους με διαφορετικό βαθμό κατεργασίας, με μικρότερους αλλά και με διαφορετικά άλλα υλικά (συνηθέστερα ξύλο) για σταθερότητα αλλά και σχετική ελαστικότητα της όλης κατασκευής.
Σήμερα, για λόγους μόνωσης, ευκολίας αλλά και κόστους, δεν συνηθίζεται η κατασκευή ολόκληρης της τοιχοποιίας από πέτρα, παρά μόνο η επένδυσή της. Λεκτικά όμως μιλάμε για επένδυση όταν αυτή αποτελείται από λεπτά κομμάτια (συνήθως 1-3cm), τα οποία τοποθετούνται με σοβά ή (σπανιότερα) με κόλλα και για πετρόκτιστο τοίχο όταν αυτή η επένδυση αποτελείται από πιο χοντρή πέτρα (5-25cm), η οποία κτίζεται ακουμπώντας στην τοιχοποιία.
Πλακίδια: Τα πλακίδια αποτελούνται από λεπτές πέτρες είτε σε διάφορα ακανόνιστα σχήματα είτε σε κομμένες διαστάσεις, οι οποίες με την σειρά τους μπορεί να έχουν απόλυτα συγκεκριμένα μεγέθη ή 2-3 διαφορετικά που πλέκουν μεταξύ τους (π.χ. πλάτος 5-11-17 cm σε ελεύθερο μήκος).
Σκαπιτσαριστά: Τα σκαπιτσαριστά είναι επενδύσεις στις οποίες η πέτρα αφού αρχικά έχει κοπεί σε μεγαλύτερο πάχος αποκτά μια ανάγλυφη-φυσική επιφάνεια είτε με πελέκημα στο χέρι είτε σε σκαπιτσαριστική μηχανή.
Πέτρες κτισίματος: Οι πέτρες κτισίματος αποτελούνται από πιο χοντρές πέτρες σε διάφορα ακανόνιστα σχήματα (ογκόλιθοι), τις οποίες ο τεχνίτης πελεκά και προσαρμόζει στο επιθυμητό αισθητικό σύνολο. Κάποιες φορές έρχονται ήδη επεξεργασμένες (πελεκημένες) από τα λατομεία-μονάδες παραγωγής.
Στενάρια (Αγκωνάρια): Για την Ελλάδα, μία σημαντική κατηγορία πέτρας κτισίματος αποτελούν τα στενάρια (αγκωνάρια) όπου η πέτρα λόγω σχιστότητας (συνήθως προερχόμενη από λατομεία σχιστόπλακας) παρουσιάζει την γνωστή πιο γραμμική αισθητική.
Υαλότουβλα
Η συνεχής έρευνα και εξέλιξη σε νέα υλικά δόμησης, ανέδειξαν καινούρια υλικά τα οποία συνδυάζουν λειτουργικές τεχνικές προδιαγραφές, λύσεις και εφαρμογές υψηλής αισθητικής, δημιουργώντας μοναδική ατμόσφαιρα σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους μιας κατοικίας. Οι τοίχοι από υαλότουβλα κατασκευάζονται είτε με τον κλασικό τρόπο με τσιμεντοκονίαμα είτε με προκατασκευασμένα πλαίσια μεταλλικά, ξύλινα ή πλαστικά. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι τα υαλότουβλα έχουν σημαντικές θερμομονωτικές και ηχομονωτικές εφαρμογές, έχουν μεγάλη ευκολία στην τοποθέτηση, είναι κατάλληλα για εξωτερική και εσωτερική χρήση και αποτελούν ένα σημαντικό εναλλακτικό στοιχείο τοιχοποιίας. Επίσης, είναι υλικό με χαμηλό κόστος, δεν χρειάζεται συντήρηση ενώ δίνουν στον χώρο μια ιδιαίτερη αισθητική. Αυτό επιτυγχάνεται από τη διάχυση του φωτός μέσα από διάφορα είδη υαλότουβλων, που διαβαθμίζεται από τα πλήρως διαφανή σε εκείνα που διαθλάτουν τις εικόνες και στα σατινέ της μίας ή και των δύο πλευρών που αφήνουν το φως να περάσει ενώ είναι εντελώς αδιαφανή.
Ξύλο
Κανένα δομικό υλικό δεν μπορεί να συγκριθεί με την ζεστασιά και την αρμονία που δίνει το ξύλο, γι’ αυτό και στην Ευρώπη, Αμερική αλλά και στην Ελλάδα η δόμηση με ξύλο και σύνθετα υλικά του, παρουσιάζει σημαντική αύξηση. Το ξύλο σαν δομικό υλικό προσφέρει αισθητική ομορφιά και την αντισεισμική, θερμομονωτική συμπεριφορά του όπως επίσης την ευκολία στην κατεργασία και εφαρμογή του. Στην Ελλάδα, ως σεισμογενής χώρα, το ξύλο υιοθετείται όλο και περισσότερο από κατασκευαστικές εταιρείες για τη δημιουργία κατοικιών και δη ξύλινων προκάτ σπιτιών. Τα τελευταία χρόνια, που η τεχνολογία έχει κάνει σημαντικές εξελίξεις αλλά και η πολιτεία έχει δραστηριοποιηθεί προσπαθώντας να διαφυλάξει τους ενδιαφερομένους, όλο και περισσότεροι επιλέγουν το σύστημα της προκατασκευής για εξοχικές και μόνιμες κατοικίες και μάλιστα τα ξύλινα σπίτια, τα οποία θεωρούνται ελαφριάς κατασκευής σε σχέση με τα προκατασκευασμένα που φτιάχνονται από μπετόν και θεωρούνται βαριάς κατασκευής.
Μέταλλο
Τα μεταλλικά κτίρια (σύμμεικτες κατασκευές) χρησιμοποιούν ως κύριο δομικό στοιχείο του φέροντα οργανισμού τους τον χάλυβα (μέταλλο), ο οποίος σε συνδυασμό με το σκυρόδεμα, προσφέρει ασφάλεια, ταχύτητα κατασκευής, ποιότητα κατασκευής, οικονομία ενώ παράλληλα παρέχει τη δυνατότητα επίλυσης – υλοποίησης σημαντικών αρχιτεκτονικών επιλογών που δύσκολα μπορούν να επιτευχθούν με τις συνήθεις «συμβατικές» μεθόδους κατασκευής. Εδώ και αρκετές δεκαετίες, ο σκελετός από χάλυβα είναι το βασικό δομικό στοιχείο στην κατασκευή πολυώροφων κτιρίων σε όλο τον κόσμο και φαίνεται ότι θα αποτελέσει τον κυρίαρχο παράγοντα όλων των μελλοντικών κατασκευών. Στην Ελλάδα οι μεταλλικές κατασκευές (σκελετοί) χρησιμοποιούνται εδώ και μερικά χρόνια κυρίως για την κατασκευή αποθηκών και βιομηχανικών κτιρίων ενώ τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει η χρήση τους και στις περιπτώσεις κατοικιών.
