Η ασφάλεια μιας κατοικίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και από το σκυρόδεμα, η ποιότητα του οποίου καθορίζει το τελικό αποτέλεσμα ενός κτιρίου αλλά και τη διάρκειά του. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται έντονα προβλήματα μη ικανοποιητικής ανθεκτικότητας των κατασκευών, με την διάβρωση του οπλισμού να αναδεικνύεται ως το σημαντικότερο πρόβλημα στις κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα όχι μόνον σημαντικό οικονομικό κόστος, επειδή το κόστος επισκευών είναι σχεδόν ίσο με το κόστος μιας νέας κατασκευής, αλλά και σημαντικές επιπτώσεις στην ασφάλεια της κατασκευής έναντι επιβαλλόμενων δράσεων, όπως ο σεισμός.
Για το τι ακριβώς όμως είναι το σκυρόδεμα, πώς παράγεται και ποια σημεία πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες, η πολιτεία και οι εταιρείες παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος, θα σας δοθούν λεπτομέρειες και αναλυτικά στοιχεία.
Το οπλισμένο σκυρόδεμα είναι ένα ετερογενές σύνθετο υλικό, που αποτελείται από την πρόσμιξη κονίας τσιμέντου Πόρτλαντ ή άλλης υδραυλικής κονίας, νερού, διαβαθμισμένων αδρανών υλικών (χαλίκια, άμμο, κ.ά.) και σιδηρού οπλισμού. Το σκυρόδεμα δέχεται επίσης μια μεγάλη ποικιλία πρόσμεικτων υλικών, ανάλογα με τις απαιτήσεις του έργου, όπως π.χ. τα μονωτικά υλικά, τα επιβραδυντικά σκληρύνσεως, οι πλαστικοποιητές της μάζας του σκυροδέματος, κ.ά. Το σκυρόδεμα με την προσθήκη του κατάλληλου σιδηρού οπλισμού που προκύπτει από τον στατικό υπολογισμό, προσφέρεται για μια οικονομική σχετικά λύση κατασκευής του σκελετού των χαμηλών ή και πολυώροφων κτιρίων. Για την Ελλάδα, που διαθέτει φθηνά αδρανή υλικά, αλλά και βιομηχανίες παραγωγής τσιμέντου, η προτίμηση επιλογής του οπλισμένου σκυροδέματος για την κατασκευή του σκελετού είναι απόλυτα δικαιολογημένη.
Η παραγωγή του σκυροδέματος
Οι δύο βασικές ιδιότητες του σκυροδέματος είναι η στερεότητα και η αντοχή του. Και οι δύο αυτές ιδιότητες επηρεάζονται δυσμενώς από τα τυχόν κενά ή τριχοειδή φαινόμενα που δημιουργούνται εξαιτίας ατελούς συμπίεσης της μάζας ή από πλεονάζουσα ποσότητα νερού μέσα στο μείγμα. Γενικά όσο καλύτερη είναι η σύνθεση των αδρανών και υψηλότερη είναι η περιεκτικότητά τους σε τσιμέντο και όσο χαμηλότερη είναι η αναλογία νερού, τόσο μεγαλύτερη είναι η αντοχή του. Το πυκνό, αδιαπέραστο από το νερό σκυρόδεμα, παρέχει αντιδιαβρωτική προστασία στον σιδηρό οπλισμό. Για να πληρούνται οι όροι που θέλουν τα κενά αέρος να τηρούνται στο κατώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό, θα πρέπει να τηρηθούν με ακρίβεια οι αναλογίες των αδρανών που προβλέπει η σχετική μελέτη σύνθεσης.
Σημειώνεται ότι οι τάσεις που προκαλούνται από τις θερμοκρασιακές μεταβολές ή τη συρρίκνωση του σκυροδέματος κατά το διάστημα της πήξης του, προκαλούν μικρορωγμές ιδιαίτερα αν δε διαβρέχεται σωστά το σκυρόδεμα τουλάχιστον επί μια εβδομάδα μετά τη διάστρωσή του. Εχει διαπιστωθεί ότι αν χρησιμοποιηθεί ένα πλέγμα πλαστικών ινών που έχουν παραχθεί ειδικά για την ενίσχυση του σκυροδέματος αποφεύγονται η κάθε μορφής ρηγματώσεις. Προστίθενται στη μάζα του σκυροδέματος και καταλήγουν σε ένα πλήθος ανεξάρτητων ινών, οι οποίες κατανέμονται ομοιόμορφα μέσα σε αυτή. Η χρησιμοποίηση των ινών κρίνεται απαραίτητη στην κατασκευή δεξαμενών, αποθηκευτικών χώρων, εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισμού και κτίρια υψηλών προδιαγραφών.
Παρόλο που σήμερα η παραγωγή σκυροδέματος επί τόπου του έργου έχει περιορισθεί, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η παραγωγή και η ανάμειξη του σκυροδέματος είναι πιο οικονομική και πιο αποδοτική από την παροχή έτοιμου σκυροδέματος. Για την παραγωγή του σκυροδέματος στο εργοτάξιο συνήθως χρησιμοποιείται ο όρος συγκρότημα παραγωγής, το οποίο αποτελείται από ένα συγκρότημα διαχωρισμού των υλικών, ζυγίσματος αυτών και ενός αναμεικτήρος μεγάλης χωρητικότητας. Οι αναλογίες αδρανών καθορίζονται από το εργαστήριο σύνθεσης σκυροδέματος. Όπως στο έτοιμο σκυρόδεμα έτσι και στο επί τόπο παραγόμενο, επιβάλλεται ο συνεχής έλεγχος της ποιότητας και της αντοχής του σκυροδέματος με τα δοκίμια.
Το έτοιμο σκυρόδεμα
Έχει υπολογιστεί ότι το 80% στις πόλεις και το 50% σε όλη τη χώρα χρησιμοποιεί σήμερα το έτοιμο σκυρόδεμα χάρις στα πλεονεκτήματά του, όπως τη σταθερή ποιότητα και τις μεγάλες ποσότητες παραγωγής του. Συνιστάται η προμήθεια έτοιμου σκυροδέματος από εξοπλισμένα εργαστήρια που διαθέτουν σύστημα συνεχούς παρακολούθησης της ποιότητάς του. Εάν τυχόν χρησιμοποιούνται διαφορετικά μείγματα σκυροδέματος, θα πρέπει σε κάθε άφιξη νέου μείγματος να καθορίζεται ο τύπος του μείγματος (κοινός ή ειδικός), η ανώτατη επιτρεπόμενη διάσταση και ο τύπος των αδρανών, ο τύπου του τσιμέντου (κοινός ή ειδικός), τα τυχόν περιλαμβανόμενα πρόσμεικτα και για τα ειδικά μείγματα η διαβάθμιση. Τόσο το παραγόμενο έτοιμο σκυρόδεμα στις βιοτεχνίες όσο και στο εργοτάξιο, επί τόπου, το σκυρόδεμα θα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις ή τους όρους των διατάξεων που περιέχει ο κανονισμός τεχνολογίας σκυροδέματος. Η τήρηση αυτών των διατάξεων είναι υποχρεωτική για όλα τα δημόσια και ιδιωτικά έργα και αφορούν την ποιότητα του σκυροδέματος, την ανθεκτικότητα του σε ατμοσφαιρικές ή χημικές προσβολές, τη διάστρωσή του, τη συμπύκνωσή του, τη συντήρησή του και την αφαίρεση των ξυλότυπων.
Η αντοχή της ποιότητα του σκυροδέματος θα πρέπει να εξακριβώνεται με τη σωστή λήψη δοκιμίων και την αποστολή τους στο Εργαστήριο Ελέγχου Ποιότητας Σκυροδέματος, εντός 20-32 ωρών από τη λήξη τους. Η καλή και στενή συνεργασία του επιβλέποντος, του εργολάβου και του υπεύθυνου του εργοστασίου παραγωγής είναι η βασική προϋπόθεση επιτυχίας του επιδιωκόμενου αποτελέσματος.
